25/01/2022

საერთაშორისო საკონსულტაციო კომპანიამ „McKinsey & Company“ 2022 წლის იანვარში გამოაქვეყნა კვლევა, სადაც დეტალურადაა აღწერილი, თუ რომელი სექტორი რა რაოდენობის ნახშირბადის ნაკვალევს ტოვებს და რისი გაკეთება არის შესაძლებელი მის შესამცირებლად.

ექსპერტების აზრით, სათბურის აირების გაფრქვევების შემცირება და ნულოვანი გაფრქვევების მიღწევა შესაძლებელია მხოლოდ ენერგიის მოხმარებისა და მიწათსარგებლობის სისტემის უნივერსალური ტრანსფორმაციით.

საქმიანობის სხვადასხვა სფეროს  სათბურის აირების გლობალური გაფრქვევის სხვადასხვა წილი უკავშირდება. სხვადასხვა სექტორის ნახშირბადის ნაკვალევი ასეთია:

• ელექტროენერგიის გენერირება: CO2 გაფრქვევების 30% და აზოტის ოქსიდების 3%;
• სხვადასხვა სამრეწველო საქმიანობები, როგორიცაა ფოლადის, ცემენტის, ქიმიკატების წარმოება, ნავთობისა და გაზის მოპოვება და ა.შ.: CO2 გაფრქვევების 30%, მეთანის გაფრქვევების 33%, N2O გაფრქვევების 8%.
• ტრანსპორტირება, რას მოიცავს ავტომობილებს, მატარებელს, ავიაციას და სხვა ნებისმიერი გადაადგილების საშუალებას: CO2 გაფრქვევების 19% და N2O გაფრქვევების 2%
• შენობები (გათბობა, სამზარეულო და ა.შ.): CO2 გაფრქვევების 6%
• სოფლის მეურნეობა: CO2 გაფრქვევების 1%, მეთანის გაფრქვევების 38% და N2O გაფრქვევების 79%
• სატყეო და სხვა მიწათსარგებლობა: CO2 გაფრქვევების 14%, მეთანის გაფრქვევების 5% და N2O გაფრქვევების 5%
• ნარჩენები: მეთანის გაფრქვევების 23% და N2O გაფრქვევების 3%.

ნახშირორჟანგის გამოყოფა თითოეულ შემთხვევაში დაკავშირებულია წიაღისეული საწვავის (გაზი, ნავთობი, ქვანახშირი) წვასთან, რაც წარმოქმნის ენერგიას, ასევე დაკავშირებულია არა-ენერგეტიკული წარმომავლობის გაფრქვევებთან (მაგალითად ფოლადის წარმოება და ტყეების გაჩეხვა).  აღრიცხვის დღევანდელი მეთოდოლოგიით, ენერგიის მოპოვებასთან დაკავშირებული გაფრქვევები შეადგენს მთლიანი სათბურის აირების გაფრქვევების 83%-ს.

დეკარბონიზაციის მისაღწევად ისეთი ნაბიჯები უნდა გადაიდგას, როგორიცაა წიაღისეული საწვავის მოპოვებაზე უარის თქმა და ისეთ ენერგომატარებლებზე გადასვლა, რომელთაც ნულოვანი გაფრქვევები აქვთ, მაგალითად წყალბადი. ასევე სამრეწველო და სასოფლო-სამეურნეო პროცესების ადაპტაცია; ენერგოეფექტურობის გაზრდა და ენერგიაზე მოთხოვნის შემცირება; ცირკულარული ეკონომიკის განვითარება და სხვა.

სათბურის აირების ნულოვანი გაფრქვევის მისაღწევად საჭიროა გლობალური ეკონომიკის ტრანსფორმაცია.  ყველა ქვეყანა და ინდუსტრია პასუხისმგებელია სათბურის აირების გამოყოფაზე და თავის კვალს ტოვებს კლიმატის ცვლილებებში. სამყაროში ყველა ინდუსტრია ერთმანეთზეა გადაჯაჭვული და მხოლოდ ერთი სფეროს გაუმჯობესებით შედეგს ვერ მივაღწევთ. მნიშვნელოვანია კომპლექსური მიდგომა და ერთიანი სტრატეგიის შემუშავება.

გაეცანით McKinsey & Company, საერთაშორისო საკონსულტაციო ჯგუფის ანგარიშს დეკარბონიზაციის გეგმისა და გამოწვევების შესახებ.